FOON HOUSES |4 microhomes on top of WW2 bunker

Tiny Houses zijn big! Het klein-wonen concept dat overwaaide uit de V.S. is bezig aan een opmars in Nederland. N.a.v. een oproep van Architectuur platform RAP Leiden ging Simon George op zoek naar een geschikte locatie in Leiden: waar zou je zo’n Tiny House in een verdicht stedelijk gebied kunnen realiseren?

Tiny House(s) op een bunker in Leiden

Simon liet vrijwel direct zijn oog vallen op een niet voor de hand liggende locatie. Wat veel Leidenaren niet weten is dat midden in Leiden, op een steenworp afstand van de Morspoort, een communicatiebunker uit Tweede Wereldoorlog staat, onderdeel van de Atlantikwall.

Het betonnen complex met muren van tot wel 3 meter dik is goeddeels overgroeid met klimop en is bovendien aan het zicht onttrokken door een ‘nepgevel’ van baksteen. Het geheel heeft de uitstraling van een soort ‘urbane rots’ pal naast het centrum van Leiden: daar wil je natuurlijk op bouwen. De combinatie van de Tiny oproep tot ontwerp en de herbestemming van moeilijk te transformeren militair erfgoed maakt dit project tot een bijzondere uitdaging.

Tiny House ontwerp FOON

Het ontwerp bestaat uit 4 afzonderlijke tiny houses bovenop de telefoonbunker. Het geheel herbergt dus een zeer hoge dichtheid aan woningen, een compact kluster op een klein oppervlak. Elk huisje heeft twee verdiepingen van 19m2 per etage en beschikt over alle benodigde voorzieningen. De bunker zelf fungeert in dit plan als berging en fietsenstalling. Telefoneren gaat hier niet lukken: de dikke betonnen wanden zorgen ervoor dat je hier geen bereik hebt.

Alles wat je nodig hebt op 38m2

De indeling is als volgt: op de eerste verdieping bevinden zich het woongedeelte en de keuken. Er is ruimte voor een eettafel en bank met opbergruimte. Elk huisje beschikt bovendien over een eigen buitenterras. Op de bovenste verdieping is ruimte voor een tweepersoonsbed en een zithoekje. Hier bevinden zich ook de douche en het toilet en een ingebouwde kledingkast. Alles zo compact mogelijk ontworpen, optimaal gebruikmakend van elke m2.

Over de Leidse bunker

De communicatie- of telefoonbunker ‘616’ werd gebouwd door de Duitse bezetters ergens tussen 1942 en 1945, als onderdeel van de Atlantikwall. Decennia lang stond het ongebruikt aan de Morsweg. In de jaren ’80 raakte het gebouw flink beschadigd bij een poging het met de grond gelijk te maken. De bunker bleek echter onverwoestbaar. Aanvankelijke plannen om de bunker met explosieven te slopen stuitten o.a. op teveel weerstand van omwonenden. In 2014 besloot Leiden er een gemeentelijk monument van te maken.

Zwaar en licht tegelijk

De constructie is zeer ‘licht’ en bestaat bijna volledig uit hout. Dit zorgt voor een opwindend contrast met het zware betonnen complex waarop de mini appartementen moeten worden gerealiseerd. De gevel van de huisjes heeft een ribbenstructuur van houten ribben tegen een zwarte betonplex achtergrond. Hierdoor verandert de gevel steeds van kleur in het voorbijgaan. De muren zijn bovendien tientallen centimeters dik (passief bouwen principe), waardoor ze een sterk isolerende functie hebben. Dit betekent: weinig energieverbruik en dus ook lage stookkosten.

FOON Tiny Houses: duurzaam concept

Het Tiny Houses ontwerp is extreem duurzaam van aard. Het heeft een kleine ecologische voetafdruk, zowel in de hoeveelheid materiaal die gebruikt wordt als in de energiebehoefte. Naast de dikke isolerende wanden kunnen de woningen ’s zomers op natuurlijke wijze gekoeld worden met de constant koude lucht uit de bunker. In het ontwerp zijn verder o.a. meegenomen: de opvang van regenwater, een zonneboiler in de nok, led-verlichting, energieopwekking met zonnepanelen, elektrisch koken en een droog toilet.